Η ΑΣΤΡΟΝΟΜΙΑ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ

Οι Έλληνες πολλούς αιώνες ή και χιλιετίες προ Χριστού ήξεραν να ερμηνεύσουν τα αστρικά φαινόμενα και τον ουράνιο θόλο. Μάλιστα αναφέρονται απόπειρες ουρανίων χαρτογραφήσεων ήδη κατά την Β΄ χιλιετία προ Χριστού. Με την πρόοδο στην επιστήμη, αυξήθηκαν και οι απαιτήσεις όχι μόνον τής Ανθρωπότητας, αλλά και τών ιδίων τών αστρονόμων. Είναι δε χαρακτηριστικό ότι δειλά δειλά, σε ορισμένες περιπτώσεις, κάποιοι αστρονόμοι παρουσίαζαν το έργο τους υπό μορφήν ποιήματος. Το φαινόμενο αυτό απαντάται και στην Ιατρική, τής οποίας πολλοί εκπρόσωποι έπραξαν το ίδιο. Δεν πρέπει να μάς εκπλήσσει καθόλου, διότι η επιστήμη για τον Έλληνα εμπεριέχει το στοιχείο τής καλλιτεχνίας. Την Αστρονομία ανέπτυξαν και προώθησαν σπουδαίες μορφές τού ελληνικού πνεύματος.

Ως πρώτος σοφός και - μεταξύ άλλων ιδιοτήτων του - αστρονόμος θεωρείται κατά τούς μυθικούς χρόνους ο Κένταυρος Χείρων. Άλλος από τούς πρωτεργάτες τής Αστρονομίας υπήρξε ο επίσης μυθολογικός Άτλας. Ακόμη, ο Ορφέας ως θεοποιημένη [υπαρκτή] μορφή, ίσως από την πόλη "Πίμπλα" τής Πιερίας. Όμοιας αίγλης έχαιραν οι ανάλογοι τού Ορφέα Μουσαίος από την Ελευσίνα, Παλαμήδης, και άλλοι. Τα ίδια συμβαίνουν και με τον Όμηρο, καθώς και με τον Ησίοδο από την Άσκρα τής Βοιωτίας, στα φιλολογικά έργα τών οποίων διαφαίνονται γνώσεις Αστρονομίας. Εν συνεχεία ο Φώκος από τη Σάμο, ο Θαλής ο Μιλήσιος [: απ' τη Μίλητο τής Μικράς Ασίας], ο Θεόδωρος από την Σάμο, και ο Αναξίμανδρος απ' τη Μίλητο, όλοι τους κατά τον έβδομο προς έκτο αιώνα προ Χριστού, ο Αναξιμένης από τη Μίλητο, έκτος π.Χ. αιώνας, ο Πυθαγόρας από την Σάμο και η σύζυγός του Θεανώ από τον Κρότωνα τής Μεγάλης Ελλάδας τον έκτο προς πέμπτο προ Χριστού αιώνα, ο Ίππασος από το Μεταπόντιο τής Μεγ. Ελλάδος, επίσης τον έκτο προς πέμπτο π.Χ. αι., οι περίπου σύγχρονοί του Φιλόλαος από τον Κρότωνα ή τον Τάραντα και Παρμενίδης από την Ελέα τής Μεγ. Ελλάδας, ο Αναξαγόρας από τις Κλαζομενές τής Μ. Ασίας τον πέμπτο αι. π.Χ., ο Άρπαλος, Ε΄ π.Χ. αιώνας, ο Οινοπίδης από την Χίο, ίδιος αιώνας, όπως και η Αγλαονίκη από την Θεσσαλία, ο Διογένης ο Απολλωνιάτης [: ίσως από την Απολλωνία τής Κρήτης], ο Έκφαντος από τις Συρακούσες, ο Μέτων από την Αθήνα, όλοι αυτοί κατά τον Ε΄ πάντα αιώνα π.Χ., ο Εύδοξος από την Κνίδο τής Μ. Ασίας, Δ΄ αι. π.Χ., ο Πυθέας από την Μασσαλία, τον ίδιον αιώνα, ο Φίλιππος από τον Οπούντα τής Φθιώτιδος, Δ΄ π.Χ. αι., καθώς και ο Ηρακλείδης από την Ηράκλεια τού Πόντου, και ο Ελικών από την Κύζικο τής Μ. Ασίας, ομοίως τον Δ΄ αιώνα π.Χ., ο Αρίσταρχος από την Σάμο κατά τον Δ΄ προς Γ΄ π.Χ. αι., ο Αρχιμήδης από τις Συρακούσες τής Μεγ. Ελλάδας τον Γ΄ π.Χ. αι., όπως κι ο Κόνων απ' τη Σάμο, ο Ερατοσθένης, ο επονομαζόμενος "Πένταθλος", από την Κυρήνη τον τρίτο έως δεύτερο αι. π.Χ., ο Απολλώνιος από την Πέργη τής Παμφυλίας στη Μ. Ασία, Γ΄ προς Β΄ π.Χ. αιώνας, ο Ίππαρχος απ' τη Νίκαια τής Βιθυνίας στη Μικρά Ασία, Β΄ π.Χ. αι., ο Σέλευκος από τη Σελεύκεια, Β΄ αι. π.Χ., ο Ποσειδώνιος από την Απάμεια τής Συρίας, Β΄ προς Α΄ αι. π.Χ., την ίδια περίοδο και ο Υψικλής ο Αλεξανδρέας, και ο Γέμινος ο Ρόδιος, ο Σωσιγένης απ' την Αλεξάνδρεια τον πρώτο π.Χ. αι., ο Πτολεμαίος Κλαύδιος από την Πτολεμαΐδα ή από το Πηλούσιο τής Αιγύπτου τον δεύτερο μετά Χριστόν αιώνα, ο αυτοκράτορας Ιουλιανός τον Δ΄ μ.Χ. αι., ο Θέων και η θυγατέρα του Υπατία, και οι δύο από την Αλεξάνδρεια κατά την μεταβατική από την Αρχαιότητα στο Βυζάντιο εποχή τού Δ΄ αιώνα μ.Χ., υπήρξαν εκείνοι οι οποίοι προβίβασαν την ελληνική Αστρονομία σε υψηλά επίπεδα.

Στα κείμενα τού Ορφέως υποδηλώνονται στοιχεία αστρονομικού και κοσμογονικού ενδιαφέροντος μαζί με κάποιες νύξεις ηλιοκεντρικού περιεχομένου. Στον Παλαμήδη αποδίδεται η διαίρεση τού χρόνου σε μήνες, ημέρες, και ώρες. Ο Θαλής ή ο Κένταυρος Χείρων ήταν ο κατασκευαστής τής ουράνιας σφαίρας, κάτι αντίστοιχο προς την υδρόγειο σφαίρα αλλά με απεικονίσεις ουρανίων αστερισμών. Αργότερα οι Εύδοξος, Αναξίμανδρος, Αρχιμήδης, Ίππαρχος, κ.ά. βελτίωσαν ή τροποποίησαν εκείνη την σφαίρα. Ο Φώκος ανακάλυψε τον αστερισμό τής Μικράς Άρκτου.

Ο Θεόδωρος περιέγραψε και ονόμασε τον αστερισμό τής Κασσιόπης. Ο Θαλής, ο οποίος είχε μελετήσει επισταμένως την Ήλιο και την Σελήνη και γνώριζε τη συμπεριφορά τους, μπορούσε να υπολογίζει τις εκλείψεις τους, όπως εξ άλλου και ο σύγχρονός του Φερεκύδης από την Σύρο. Μάλιστα ο Θαλής κατέπληξε τούς Αιγυπτίους με την επιτυχή πρόγνωση τής έκλειψης Ηλίου τής 28ης Μαΐου τού έτους 585 π.Χ. Υποστήριζε ότι η Σελήνη είναι ετερόφωτη δεχόμενη το φως της από τον Ήλιο. Ο ίδιος, κατά τον Ευθύδημο, ανακάλυψε τη μεταβλητή περίοδο τών ηλιοστασίων, ενώ κατά τον Διογένη τον Λαέρτιο πρώτος υπολόγισε τη διάρκεια τού έτους σε 365 ημέρες.

Ο Αναξίμανδρος παραδεχόταν ότι η Γη είναι μετέωρη [- βέβαια, έσφαλλε ως προς το σχήμα της, το οποίο θεωρούσε κυλινδρικό] και ότι κινείται γύρω από το "κέντρο τού κόσμου" [- ίσως εννοούσε τον Ήλιο]. Σύμφωνα με τον Διογένη τον Λαέρτιο διακήρυττε ότι η Γη έχει σχήμα σφαίρας [- βλέπετε, οι πληροφορίες που έχουμε δεν συμπίπτουν πάντα μεταξύ τους] και βρίσκεται στο κέντρο τού Σύμπαντος, ότι η Σελήνη είναι ετερόφωτη φωτιζόμενη από τον Ήλιο, κλπ. Υποστήριζε ότι δεν υπάρχει μόνο ένα σύμπαν, αλλά πολλά σύμπαντα? θεωρία η οποία υποστηρίζεται από πολλούς σύγχρονούς μας αστρονόμους.

Ο Σιμπλίκιος μάς πληροφορεί ότι ο Αναξίμανδρος μετρούσε τις αποστάσεις τών πλανητών από την Γη, καθώς και τα μεγέθη τους. Στον Αναξίμανδρο επίσης οφείλεται ο πρώτος αστρονομικός χάρτης ο οποίος απεικόνιζε τις θέσεις τών άστρων και τις μεταξύ τους αποστάσεις, η χάραξη τής ετήσιας διαδρομής τού Ηλίου στην εκλειπτική, η ακριβής μέτρηση τής λοξώσεως τής εκλειπτικής, κ.ά. Επίσης πρώτος ο Αναξιμένης χρησιμοποίησε το αστρονομικό όργανο "γνώμων". Τον Ήλιο τον θεωρούσε πύρινη μάζα [- όμως έσφαλλε ως προς το μέγεθός του]. Πίστευε κι εκείνος στο ετερόφωτον τής Σελήνης.

Ο Πυθαγόρας πιθανώς δίδασκε ότι η Γη είναι σφαιρική. Αυτός και οι καθηγητές τής σχολής του [: Πυθαγόρεια Σχολή] εξήγησαν τις εκλείψεις και τις φάσεις τής Σελήνης. Εγνώριζαν επίσης ότι οι κομήτες είναι ουράνια σώματα που πραγματοποιούν περιοδική εμφάνιση. Ακόμη δίδαξαν, στην αρχή με αρκετά σφάλματα κι αργότερα με βελτιωμένη και διορθωμένη διατύπωση, την κίνηση τής Γης περί τον άξονά της - ιδίως ο Λύσις από τον Τάραντα, έκτος προς πέμπτον αιώνα προ Χριστού, και οι συμπατριώτες Ικέτας και Έκφαντος από τις Συρακούσες τον πέμπτο π.Χ. αιώνα.

Ο Ίππασος διακήρυττε ότι η Γη είναι σφαιρική και το Σύμπαν πεπερασμένο. Ο Παρμενίδης αποδεχόταν κι εκείνος με τη σειρά του τη σφαιρικότητα τής Γης και ότι η Σελήνη είναι ετερόφωτη δεχόμενη φως από τον Ήλιο. Ο Φιλόλαος ισχυριζόταν ότι η Γη και η Σελήνη περιστρέφονται [- η Γη σε εικοσιτέσσερις ώρες? εσφαλμένο βεβαίως, αλλά επαναστατικό για την εποχή του] γύρω από την - κατ' αυτόν - πύρινη "Εστία τού παντός" την οποία δεν γνωρίζουμε εάν ταύτιζε με τον Ήλιο. Καθόρισε την περίοδο τής Σελήνης σε 29,5 ημέρες, τη διάρκεια τού ηλιακού έτους σε 364,5 ημέρες, και τού σεληνιακού σε 354 ημέρες.

Συνεχίζοντας τις σκέψεις που είχαν εκφράσει ο Ξενοφάνης από την Κολοφώνα τής Μ. Ασίας τον έκτο προς πέμπτο αιώνα π.Χ., και ο Ίππασος αργότερα, ο Φιλόλαος εισήγαγε βελτιωμένη και οριστική έννοια τού "πεπερασμένου", και είπε ότι το Σύμπαν απαρτίζεται από άπειρα κι από πεπερασμένα στοιχεία.

Ο Αναξαγόρας έδωσε κάποια ψήγματα τής θεωρίας τής περιστροφικής κίνησης τών πλανητών, αν και με σφάλματα στη σύλληψή της. Μίλησε για γήινη βαρύτητα αλλά και για εκείνην άλλων ουρανίων σωμάτων. Τον Ήλιο τον θεωρούσε διάπυρη σφαίρα. Ο ίδιος διατύπωσε την άποψη ότι η Σελήνη έχει στερεό έδαφος με κοιλάδες και όρη. Την άποψη αυτή τού Αναξαγόρα έκλεψε ο Ιταλός Γαλιλαίος [: Galileo Galilei] και μάς ... ενημέρωσε τον δέκατο έβδομο μετά Χριστόν αιώνα ότι η Σελήνη έχει ... στερεό [: γαιώδες] έδαφος με κοιλάδες και όρη! Πρώτος επίσης ο Αναξαγόρας εξήγησε τις φάσεις και τις εκλείψεις τής Σελήνης. Μίλησε, τέλος, και για την ύπαρξη κι άλλων ηλιακών συστημάτων.

Ο Άρπαλος υπολόγισε το (ηλιακό) έτος σε 365 ημέρες και 13 ώρες [- δηλαδή 365,54 ημέρες]. Ο δε Οινοπίδης το υπολόγισε σε 365,3728 ημέρες. Η Αγλαονίκη προέβλεπε τις εκλείψεις Ηλίου και Σελήνης με ακρίβεια ώρας. Γι' αυτήν λέγεται ότι βελτίωσε κάποιες γνώσεις που τής είχαν παράσχει οι Χαλδαίοι. Ο Διογένης ο Απολλωνιάτης πρέσβευε ότι η Γη είναι σφαιρική. Ο Έκφαντος δεχόταν την περιστροφική κίνηση τής Γης περί τον άξονά της εντός εικοσιτεσσάρων ωρών. Ο Φαίνος από την Αθήνα μέτρησε με αρκετή ακρίβεια την διάρκεια τού (ηλιακού) έτους, και ο μαθητής του Μέτων την προσδιόρισε σε 365,26 ημέρες. Ο Μέτων, μαζί με τον Ευκτήμονα, παρατήρησε το 432 π.Χ. την πιο αρχαία θερινή τροπή τού έτους. Η παρατήρηση εκείνη οδήγησε στον καθορισμό τού τροπικού έτους σε 365 ημέρες 5 ώρες 23 λεπτά τής ώρας.

Ο Κάλλιππος από την Κύζικο τής Μ. Ασίας, Δ΄ αι. π.Χ., υπολόγισε σε 365,25 ημέρες τη διάρκεια τού έτους, και σε 29 ημέρες 12 ώρες 44΄ 25΄΄ την διάρκεια τού σεληνιακού μήνα.. Ανάμεσα σε πολλά στοιχεία στην διδασκαλία τού φιλοσόφου Δημόκριτου από τ' Άβδηρα εντοπίζουμε την πρώτη αναφορά, έστω και μικρή, στη μοριακή σύσταση τού Γαλαξία. Ο Εύδοξος καθόρισε με ακρίβεια τις θέσεις τών αστέρων, περιέγραψε τούς αστερισμούς, και συνέταξε κατάλογο ουρανίων σωμάτων. Πραγματοποιούσε συστηματικές παρατηρήσεις τού ουρανίου θόλου, και χρησιμοποιούσε τα Μαθηματικά για να λύσει διάφορα αστρονομικά προβλήματα. Με τον ίδιο τρόπο απέδειξε τη σφαιρικότητα τής Γης.

Ο Πυθέας ανακάλυψε ότι ο βόρειος πόλος τού ουρανού δεν είναι ακίνητος. Ανακάλυψε επίσης ότι η παλίρροια σχετίζεται με τις φάσεις τής Σελήνης. Ο Φίλιππος από τον Οπούντα μελέτησε τις αποστάσεις και το μέγεθος Ηλίου και Σελήνης, όπως και τις εκλείψεις τους. Ο Ηρακλείδης από την Ηράκλεια, όπως άλλοι αναφερθέντες προγενέστεροί του δίδαξε ότι η Γη περιστρέφεται περί τον άξονά της σε 24 ώρες.

Ο Ελικών προϋπολόγισε την έκλειψη Ηλίου η οποία σημειώθηκε στις 12 Μαΐου τού 361 π.Χ. Ο φιλόσοφος Αριστοτέλης ο Σταγ(ε)ιρίτης επίσης ασχολήθηκε με την Αστρονομία, και διατύπωσε πολλά σχόλια, άλλα σωστά κι άλλα εσφαλμένα. Σε μία από τις επισημάνσεις του περιέγραφε τη Γη ως σφαιρική.

Ο Αρίσταρχος υπήρξε ο σαφέστερος διατυπωτής τής θεωρίας ότι οι πλανήτες τού πλανητικού μας συστήματος κινούνται γύρω από τον Ήλιο. Την ηλιοκεντρική αυτή θεωρία είχαν αρχίσει να προτείνουν αμυδρά οι Πυθαγόρειοι, και κάπως εντονότερα ο Ηρακλείδης, όμως ο Αρίσταρχος την διευκρίνισε επαρκώς και την εδραίωσε. Ο ίδιος αστρονόμος ασχολήθηκε με τον υπολογισμό τών διαστάσεων [: όγκος, διάμετρος, αποστάσεις] Σελήνης και Ηλίου, με αρκετά ικανοποιητικά για την εποχή του αποτελέσματα τα οποία όμως σήμερα έχουν καταρριφθεί έως έναν μεγάλο βαθμό. Για τις μετρήσεις εκείνες, πάντως, ο Αρίσταρχος εφάρμοζε σωστές μεθόδους, τις οποίες έχουν βελτιώσει οι σημερινοί επιστήμονες.

Ο φιλόσοφος Ζήνων από το Κίτιο τής Κύπρου, τον Δ΄ προς Γ΄ αι. π.Χ., μεταξύ διαφόρων - σωστών ή εσφαλμένων - αντιλήψεων που είχε επί αστρονομικών ζητημάτων, πίστευε ότι η Γη είναι σφαιρική. Το ίδιο πίστευε και ο Αρχέδημος την ίδια εποχή. Μεγάλες υπηρεσίες προσέφερε στην Αστρονομία και ο Αρχιμήδης. Ασχολήθηκε με τον υπολογισμό τής διαμέτρου Γης, Σελήνης, Ηλίου, κατέταξε τού πλανήτες κατ' απόσταση από την Γη, κλπ. Υπολόγισε εξ άλλου την διάρκεια τού έτους σε 365,25 ημέρες, καθώς και τις ημερομηνίες τών εκλείψεων Ηλίου και Σελήνης οι οποίες επρόκειτο να σημειωθούν. Το πλανησφαίριο που κατασκεύασε ο ίδιος από γυαλί ή από μέταλλο βελτιώνοντας ουράνιες σφαίρες προγενέστερων επιστημόνων, αποτελεί το πρώτο πλανητάριο [: όπως θα το ονομάζαμε σήμερα] στην Ιστορία, και υπολόγιζε τις κινήσεις όλων τών ουρανίων σωμάτων.

Ο Αρίστυλλος από την Σάμο και ο Τιμόχαρις έκαναν κατά τον Γ΄ π.Χ. αι. σημαντικές παρατηρήσεις τών λιγότερο γνωστών αστέρων, κι έθεσαν τις βάσεις για αστρονομικές ανακαλύψεις από μεταγενέστερους αστρονόμους. Ο Χρύσιππος από τούς Σόλους τής Κιλικίας στη Μ. Ασία, Γ΄ π.Χ. αι., διακήρυττε ότι η Σελήνη ασκεί μεγάλη επίδραση στον πλανήτη μας. Ο Κόνων μελέτησε τις εκλείψεις εις βάθος, συνέταξε ημερολόγιο στο οποίο αναφερόταν πότε ανέτελλαν και πότε έδυαν οι αστέρες, εντόπισε αστερισμούς, κλπ.

Ο Ερατοσθένης με αξιοθαύμαστο μαθηματικό τρόπο ο οποίος έχει σωθεί υπολόγισε την περίμετρο τής Γης. Επίσης υπολόγισε με εξ ίσου αξιοθαύμαστη ακρίβεια την λόξωση τής εκλειπτικής, και πραγματοποίησε μετρήσεις τών αποστάσεων Σελήνης και Ηλίου από τη Γη. Ο Απολλώνιος από την Πέργη έθεσε τις θεωρητικές βάσεις για τα επιτεύγματα τών μεταγενεστέρων του αστρονόμων. Μάλλον ήταν οπαδός τού ηλιοκεντρικού συστήματος. Ο Ίππαρχος, αξιοποιώντας κι εμπλουτίζοντας τις μελέτες και τις παρατηρήσεις που είχαν πραγματοποιήσει οι Αρίστυλλος και Τιμόχαρις, ανακάλυψε την μετάπτωση τών ισημεριών, φαινόμενο μεγάλης σημασίας για την Αστρονομία. Επίσης ήταν ο πρώτος που μίλησε για τούς καινοφανείς αστέρες [: nova], και το 134 π.Χ. δικαιώθηκε με την περίπτωση αστέρα αυτού τού είδους, ο οποίος ανήκε στον αστερισμό τού Σκορπιού.

Ο ίδιος αστρονόμος συνέταξε ακριβή κατάλογο με περισσότερους από χίλιους απλανείς αστέρες, στον οποίον αναφέρονται η ακριβής θέση και η λαμπρότητα καθενός. Σε άλλον κατάλογο ο οποίος έχει πλέον καθιερωθεί στην επιστήμη, κατέταξε τούς απλανείς αστέρες σε έξι μεγέθη με κριτήριο τη λαμπρότητά τους. Υπολόγισε το (ηλιακό) έτος σε 365 ημέρες 5 ώρες 48΄ 46΄΄ [- δηλαδή 365,24 ημέρες], την θέση τού απογείου τού Ηλίου, την κίνηση τών πλανητών, την λόξωση τής εκλειπτικής, την παράλλαξη τού Ήλιου [- για την οποία, ασκώντας αυτοκριτική, άρχισε να αμφιβάλλει λόγω τού μικρού μεγέθους τού φαινομένου], κλπ. Η επιστημονική του τοποθέτηση επί τού ζητήματος τής κινήσεως ή μη τής Γης δεν είναι σαφώς ξεκαθαρισμένη.

Ο Ίππαρχος διέκειτο μεν φιλικά προς το γεωκεντρικό σύστημα, αλλά δεν απέρριψε ποτέ το ηλιοκεντρικό διότι κατά πάσα πιθανότητα γνώριζε την αξία του. Ίσως, καθότι λεπτολόγος και τελειομανής αστρονόμος, περίμενε να ολοκληρώσει τις μελέτες και τις μετρήσεις του πρώτα, ώστε να μπορεί να μιλήσει ανοιχτά και με αδιάσειστα στοιχεία πλέον για την ορθότητα τού ηλιοκεντρικού συστήματος. Εφάρμοσε τα Μαθηματικά σε αστρονομικού και γεωγραφικού χαρακτήρα μετρήσεις, για παράδειγμα με μεγάλη προσέγγιση στον υπολογισμό τού μεσημβρινού τής Γης, καθώς και σε άλλα πρακτικά θέματα.

Για να αντιληφθούμε το μέγεθος τής προσφοράς τού Ιππάρχου όχι μόνο στην Αστρονομία, αλλά γενικότερα στις επιστήμες, αρκεί το εξής περιστατικό: όταν το 1859 Δυτικοευρωπαίοι [: Γάλλοι κυρίως] μηχανικοί επρόκειτο να διανοίξουν τη διώρυγα τού Σουέζ στην Αίγυπτο, περιήλθαν σε δίλημμα σχετικά με το εάν έπρεπε να προχωρήσουν στην εκτέλεση τού έργου, διότι φοβόντουσαν ότι θα τούς πνίξουν τα νερά ένεκα τής πιθανής διαφοράς στην στάθμη που είχαν η Μεσόγειος και η Ερυθρά Θάλασσα. Όταν όμως έγιναν μετρήσεις, επιβεβαιώθηκε ο Ίππαρχος, ο οποίος έλεγε ότι οι δύο θάλασσες έχουν το αυτό ύψος στάθμης. Ο Σέλευκος υπήρξε υπέρμαχος τής θεωρίας ότι η Γη εκτελεί δύο κινήσεις, μία περί τον Ήλιο και μία περί τον άξονά της. Επί πλέον ερμήνευσε το φαινόμενο τής παλίρροιας κι εκείνος.

Ο Ποσειδώνιος από την Απάμεια εισήγαγε μέτρηση για το ύψος τής ατμόσφαιρας. Ακόμη, υπολόγισε την περίμετρο τής Γης με ικανοποιητική ακρίβεια. Υποστήριζε κι εκείνος όπως τόσοι άλλοι την εξάρτηση τής παλίρροιας από δυνάμεις τις οποίες ασκεί η Σελήνη. Ο Υψικλής πρότεινε τη διαίρεση τής εκλειπτικής σε μοίρες, και τής μοίρας σε βαθμούς. Είναι ο αστρονόμος ο οποίος κάνει την πιο αρχαία αναφορά διαίρεσης τού ζωδιακού κύκλου σε μοίρες.

Ο Γέμινος, μέγας αστρονόμος κι εκείνος, ασχολήθηκε επισταμένως με την λαμπρότητα Ηλίου και Σελήνης, και βγαίνει δικαιωμένος από την Αστρονομία τών τελευταίων δύο αιώνων. Ο Σωσιγένης ανακάλυψε τις περιοδικές μεταβολές τών φαινομενικών διαμέτρων Ηλίου και Σελήνης. Δεχόταν ότι το έτος διαρκεί 365,25 ημέρες. Έτσι, εισηγήθηκε την θέσπιση πολιτικού έτους 365 ημερών με την προσθήκη μιας ημέρας ανά τετραετία, δηλαδή την καθιέρωση δίσεκτου έτους 366 ημερών ανά τετραετία. Αυτό ήταν το "ιουλιανό" ημερολόγιο, επί ημερών Ιουλίου Καίσαρος, και ίσχυσε έως το 1582 όταν ο πάπας Γρηγόριος ΙΓ΄ έθεσε σ' εφαρμογή το ονομαζόμενο "γρηγοριανό" ημερολόγιο, δημιούργημα δύο αιώνες νωρίτερα τού Έλληνα Νικηφόρου Γρηγορά ο οποίος είχε εντοπίσει τις ατέλειες τού ιουλιανού και το είχε βελτιώσει.

Ο Πτολεμαίος Κλαύδιος ήταν εκπρόσωπος τού γεωκεντρικού συστήματος, το οποίο ήδη κατά την Αρχαιότητα είχε χαρακτηριστεί από άλλους Έλληνες ως εσφαλμένο και είχε απορριφθεί υπέρ του ηλιοκεντρικού. Παρά ταύτα, με την συστηματική μελέτη, ο Πτολεμαίος Κλαύδιος οδηγήθηκε σε πολλά σωστά πορίσματα και πολλές ανακαλύψεις. Συγκέντρωσε κι επεξεργάσθηκε τις απόψεις προγενέστερών του Ελλήνων αστρονόμων σε βιβλία, εξέδωσε καταλόγους αστερισμών και αστρονομικούς χάρτες, έδωσε περιγραφές αστέρων, τού Γαλαξία, κλπ. Ο Ιππόλυτος, Γ΄ μ.Χ. αι., υπολόγισε κι αυτός την περίμετρο τής Γης με αρκετά μεγάλη ακρίβεια. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι αστρονόμοι πραγματοποιούσαν τούς υπολογισμούς και τις μετρήσεις τους συχνά με δική του μέθοδο ο καθένας. Ο Ιουλιανός υποστήριζε ένθερμα το ηλιοκεντρικό σύστημα, δηλαδή ότι η σφαιρική Γη κινείται γύρω από τον Ήλιο. Το στέμμα και η άλως υπήρξαν δύο φαινόμενα τα οποία απασχόλησαν τον Θέωνα.

Η Υπατία δίδαξε Φιλοσοφία στην Αλεξάνδρεια. Παράλληλα ασχολήθηκε με τη μελέτη τού έργου άλλων Ελλήνων αστρονόμων πριν από την δική της εποχή. Φέρεται ως εκείνη η οποία επινόησε και ο μαθητής της Συνέσιος κατασκεύασε τον αστρολάβο, αστρονομικό όργανο. Σημειωτέον ότι δεχόταν ως φοιτητές της ανθρώπους κάθε θρησκείας χωρίς να κάνει διακρίσεις ανάμεσά τους. Ο τυφλωμένος από μίσος όμως χριστιανικός όχλος τής Αλεξάνδρειας την τεμάχισε και κατόπιν την έκαψε [415 μ.Χ.]. Πάντως, ακόμη κι αν ορισμένοι Έλληνες αστρονόμοι δεν διέπρεπαν ως καινοτόμοι ή ικανοί σε κάποιον τομέα, πάλι διέπρεπαν ως σχολιαστές, ως ερμηνευτές, ως συστηματικοί μελετητές τού έργου που άφησαν οι προκάτοχοί τους, κατέταξαν ή και μετέγραψαν και έσωσαν έργα προηγουμένων επιστημόνων, κλπ. Υπήρχε μία συνέχεια ως εκ μιας συμφωνίας κυρίων στα θέματα αυτά.


Φαίνεται πως οι Έλληνες εγνώριζαν τις αστρονομικές μεθόδους άλλων λαών [- φέρ' ειπείν τών Χαλδαίων, τών Αιγυπτίων, και άλλων] αλλά δεν τις προτιμούσαν - τουλάχιστον αυτούσιες. Στην καλλίτερη περίπτωση βελτίωσαν κάποιες απ' αυτές, όπως λόγου χάριν έκανε η Αγλαονίκη. Στην δε χειρότερη τις απέρριπταν ως ατελείς, όπως π.χ. έκανε ο Άδραστος από την Αφροδισιάδα τής Καρίας στη Μ. Ασία, τον Α΄ προς Β΄ μ.Χ. αιώνα. Γενικώς, όσο περνούσε ο χρόνος και μπήκαμε στους πρώτους μετά Χριστόν αιώνες, η Αστρονομία έφτασε σε ζηλευτό επίπεδο. Είχαν ερμηνευθεί τα περισσότερα φαινόμενα, μπορούσε να γίνει πλήρης και ακριβής πρόγνωση άλλων, κυκλοφορούσαν αστρονομικοί χάρτες και κατάλογοι αστέρων, ήταν ευρέως διαδεδομένη η κατασκευή και χρήση αστρονομικών οργάνων, κλπ.

Κι ενώ στον ελληνικό κόσμο έλαβε χώρα τέτοιος οργασμός δημιουργίας και πνεύματος, δεκαπέντε έως είκοσι αιώνες αργότερα, τις αναφερθείσες θεωρίες τών Ελλήνων αστρονόμων τις έκλεψαν πάμπολλοι και πολυποίκιλοι Ευρωπαίοι όπως ο Πολωνός Nicolaus Copernicus [: "Mikolaj Kopernik" στα πολωνικά και "Κοπέρνικος" επί το ελληνικότερον], ο οποίος μελετούσε συστηματικά τα ελληνικά κείμενα και ήξερε αρχαία ελληνικά, ο Γερμανός Johannes Kepler, ο Ιταλός Galileo Galilei, κ.ά., και τις παρουσίασαν ως ... δικές τους. Και πληροφόρησαν την κοινή γνώμη ότι η Γη είναι ... πλανήτης και μάλιστα ... σφαιρικός, ο οποίος ... περιστρέφεται περί τον Ήλιο και περί τον άξονά του, κλπ, κλπ!


Για τη σωστή άσκηση τής Αστρονομίας και την εξαγωγή ασφαλών συμπερασμάτων, είχαν ιδρυθεί τα αστεροσκοπεία. Τέτοια υπήρχαν στη Μήλο, στον Ταΰγετο, στην Κνίδο και την Κύζικο τής Μικράς Ασίας, στην Αθήνα, στην Αλεξάνδρεια, στην Ρόδο, και αλλού.

Τα όργανα που χρησιμοποιούντο στην Αστρονομία ήταν πολλά και με πολλές μορφές το καθένα: η διόπτρα, ο γνώμων, ο αστρολάβος, το ηλιοτρόπιο ή σκιάθηρο, οι κρίκοι [: ισημερινός και τροπικός], ο παραλλακτικός χάρακας, ο πόλος, το πλανησφαίριο, η πλινθίδα, η σκάφη, ο περίφημος "υπολογιστής τών Αντικυθήρων" [βλ. Φυσική - Μηχανική], και πολλά άλλα. Με τα όργανα εκείνα υπολογίζονταν το ύψος και οι θέσεις τών αστέρων, οι εκλειπτικές συντεταγμένες τους, το ύψος και η απόκλιση τού Ήλίου, η φαινομενική διάμετρος και οι συντεταγμένες Ηλίου και Σελήνης, το αζιμούθιο, η απόσταση τού Ηλίου από το ζενίθ κατά την μεσημβρία, οι γωνίες τις οποίες σχημάτιζαν οι ηλιακές ακτίνες με την κατακόρυφο τού τόπου, οι κινήσεις Γης, Ηλίου, και Σελήνης σε διάφορες φάσεις, κλπ.


Επιστέγασμα τών διαφόρων μετρήσεων και υπολογισμών που πραγματοποιήθηκαν από τούς Έλληνες επιστήμονες ήταν η θέσπιση ημερολογίων, διαφορετικών σε κάθε περιοχή τού ελληνισμού, όλων όμως βάσει κοινής λογικής [- κάτι αντίστοιχο προς το φαινόμενο τών πολλών παρεμφερών αλφαβήτων], τών οποίων αρχικά η χρήση στηριζόταν στην σεληνιακή κίνηση, κι αργότερα στην σεληνιακή συν ηλιακή κίνηση [: σεληνοηλιακά ημερολόγια]. Ελληνικό ήταν και το αποκαλούμενο "ιουλιανό" ημερολόγιο, όπως έχει ήδη διευκρινισθεί. Γενικά, πάντως, όλα τα ελληνικά ημερολόγια βελτιώνονταν και τροποποιούντο σύμφωνα με τις κατά καιρούς ανακαλύψεις και καινοτομίες τών Ελλήνων αστρονόμων, λαμβανομένων πάντα υπ' όψιν τών αναγκών και τών προβλημάτων που ανέκυπταν από τη λειτουργία και τα σφάλματα τών προηγουμένων ημερολογίων.


Προσοχή: στην Αρχαιότητα συχνά συναντάμε τον όρο "Αστρολογία" ως συνώνυμο τού "Αστρονομία". Σιγά σιγά όμως το "Αστρολογία" έτεινε προς έννοια και περιεχόμενο αστεία, μοιρολατρικά, και ύποπτα, σαφώς ξένα προς την επιστήμη. Γι' αυτόν ακριβώς τον λόγο πολλοί αστρονόμοι αποδύθηκαν σε αγώνα εναντίον τής Αστρολογίας με την μη ταυτόσημη προς την Αστρονομία έννοια αυτής. Από τούς πιο γνωστούς πολέμιους τής Αστρολογίας υπό την μη επιστημονική της μορφή υπήρξαν ο Παναίτιος και ο Γέμινος. Στη σημερινή εποχή, με το περιεχόμενο που έχουν προσλάβει οι δύο λέξεις, γίνεται πλέον ακόμα πιο σαφής διάκριση μεταξύ τους. Έτσι, σήμερα δεν πρέπει να συγχέονται μεταξύ τους. Η μεν Αστρονομία είναι επιστήμη και μάλιστα σπουδαιότατη, η δε Αστρολογία απλώς ασχολία [- και μάλιστα αμφιλεγόμενη έως αστεία. εάν όχι απατηλή].

πηγή...

Διόπτρα Ήρωνος - Ήρων ο Αλεξανδρεύς



Η γεωδαιτική διόπτρα του Ήρωνα (1ος αι. μ.Χ.) είναι ένα φορητό εργαλείο που επιτρέπει γεωδαιτικές μετρήσεις επί της επιφάνειας της Γης. Μετρά αζιμούθια, ύψη, μήκη και γωνιακές αποστάσεις. Αποτελείται από ένα ξύλινο τρίποδο ύψους περίπου 50 εκατοστών, πάνω στο οποίο στηρίζονται το σκόπευτρο (γωνιόμετρο) και μία βαθμονομημένη πλάκα επί της οποίας κινείται. Το όργανο περιλαμβάνει μηχανισμό ακριβείας για οριζόντια και κατακόρυφη περιστορή του γωνιόμετρου με τη χρήση ατέρμονος κοχλία, καθώς και σκόπευτρο. Ο μηχανισμός ακριβείας είναι κατασκευασμένος από ορείχαλκο.

Με αυτήν την διόπτρα ο Ήρων μέτρησε την απόσταση Αλεξάνδρειας-Ρώμης





Ο Ήρων ο Αλεξανδρεύς (10 μ.Χ. – 70 μ.Χ.),

ήταν ένας Έλληνας μηχανικός και γεωμέτρης. Η πιο διάσημη εφεύρεσή του είναι η αιολόσφαιρα ή ατμοστρόβιλος, η πρώτη ατμομηχανή στην ιστορία.
Υπήρξε διευθυντής της περίφημης Ανώτατης Τεχνικής Σχολής της Αλεξάνδρειας, το πρώτο πολυτεχνείο. Λέγεται ότι ακολουθούσε την θεωρία των ατόμων. Ιδέες του Κτησιβίου ήταν βάση για κάποια από τα έργα του.
[Επεξεργασία]Συγγράμματα και εφευρέσεις

Τα παρακάτω έργα του Ήρωνα σώζονται ολόκληρα:
Πνευματικά (Ελληνικά, c. 60),
Αυτόματα (Ελληνικά),
Μηχανική (Αραβικά),
Μετρική (Αραβικά),
Δίοπτρα (Αραβικά).

Στην οπτική, ο Ήρων είχε προτείνει ότι το φως ακολουθεί το συντομότερο γεωμετρικά μονοπάτι. Αυτή η θεωρία δεν είναι πλέον αποδεκτή, κι έχει αντικατασταθεί με την αρχή του ελαχίστου χρόνου, που αποτελεί ειδική περίπτωση της αρχής της ελάχιστης δράσης.

Στη γεωμετρία, διατύπωσε και απέδειξε έναν τύπο, γνωστό ως ο τύπος του Ήρωνα, για τον υπολογισμό του εμβαδού ενός τριγώνου σε σχέση με τις πλευρές του. Επίσης σκέφτηκε μια επαναληπτική διαδικασία για τον υπολογισμό της τετραγωνικής ρίζας κάποιου αριθμού.

Στον Ήρωνα αποδίδονται οι εφευρέσεις πολλών ελεγκτικών μηχανισμών ανάδρασης που λειτουργούσαν με νερό, φωτιά και συμπιεσμένο αέρα σε διάφορους συνδυασμούς και η κατασκευή του πρώτου προγραμματιζόμενου αναλογικού υπολογιστή με ένα πολύπλοκο σύστημα γραναζωτών ατράκτων διάστικτων με καβίλιες και δεμένων με σχοινιά που στις άκρες τους είχαν βάρη (σακιά άμμου που άδειαζαν με την πάροδο του χρόνου) και χρησιμοποιείτο στην λειτουργία του αυτόματου θεάτρου του.

Στα "Μηχανικά" περιγράφονται πέντε βασικά τεχνικά εργαλεία: βαρούλκο, μοχλός, πολύσπαστο (τροχαλίες), σφήνα, ατέρμων κοχλίας.

Στο σύγγραμά του "Διόπτρα" περιγράφει το οδόμετρο, το ναυτικό δρομόμετρο (παραλλαγή του οδομέτρου για χρήση σε πλοίο).

Στα "Πνευματικά" περιγράφεται αναλύεται η λειτουργίας της αιολόσφαιρας (η πρώτη ατμομηχανή), η αυτόματη πόρτα για ναούς ή θέατρα, αυτοματισμοί για το θέατρο του, όπως για παράδειγμα πολλαπλές εναλλασσόμενες σκηνές κινούμενων μορφών που συνοδεύονταν από οπτικά και ηχητικά εφέ.

Τα "Αυτόματα" είναι το αρχαιότερο γνωστό κείμενο με περιγραφές αυτόματων μηχανικών συστημάτων, ικανών να κάνουν προγραμματισμένες κινήσεις.



Σχέδια και εφευρέσεις

συντριβάνι που λειτουργούσε με πεπιεσμένο αέρα (στα Πνευματικά)

σιφώνια (στα Πνευματικά)

μηχανή κατασκευής σπειρώματος ξύλινων βιδών

ύδραυλις

μηχανικός κερματοδέκτης που λειτουργούσε με νομίσματα και έδινε νερό

χειροκίνητος καταπέλτης

οδόμετρο: αυτόνομη κατασκευή, προσαρμόσιμη σε οποιοδήποτε τροχοφόρο (άρμα), αποτελούμενη από ένα σύμπλεγμα από οδοντωτούς τροχούς και ατέρμονες κοχλίες, ικανούς να μεταφέρουν την κίνηση του τροχού του άρματος και να την μετατρέψουν σε μονάδες μέτρησης μήκους, που καταγράφεται από ένα σύστημα δίσκων στο πάνω μέρος της συσκευής.

κινητό αυτόματο: αυτόνομη συσκευή, ικανή να κινείται από μόνη της. Η κίνηση των αυτομάτων προκαλείται από την πτώση ενός μολύβδινου βάρους, που είναι δεμένο με νήμα με τον κινητήριο τροχό. Ο προγραμματισμός των κινήσεων επιτυγχάνεται με δεξιόστροφες ή αριστερόστροφες περιελίξεις του νήματος πάνω στον κινητήριο άξονα π.χ. κινητό αυτόματο θέατρο μικρός περίοπτος ναός, που ήταν ικανός να κινείται και να κινεί επίσης τις μορφές που το στόλιζαν.

Στοιχεία Εσωτερισμού στην Οδύσσεια του Ομήρου

Ένας ιδιαίτερα σημαντικός συμβολισμός στην Οδύσσεια είναι η Πηνελόπη, το σύμβολο της ψυχής. Μπορούμε να πούμε ότι η αθάνατη ψυχή του ανθρώπου, αυτή που δε χρειάζεται να εξελιχθεί γιατί είναι τέλεια, αυτή που μένει σταθερή στο κέντρο της είναι η Πηνελόπη.
Και ο άνθρωπος - Οδυσσέας, που ήδη είναι παντρεμένος μαζί της, μετά από μακροχρόνιο αποχωρισμό, τείνει να ταυτιστεί μ' αυτήν. Επιστρέφει μετά από πολλές μετενσαρκώσεις, δοκιμασίες κι εμπειρίες στην πηγή προέλευσής του, στην αθάνατη ψυχή του, στην Πηνελόπη.

Θα μπορούσαμε λοιπόν να πούμε ότι και η Ιλιάδα και η Οδύσσεια συμβολίζουν τον εσωτερικό πόλεμο, με κάποιες διαφοροποιήσεις όμως. Στη Ιλιάδα ο άνθρωπος μάχεται για τον έλεγχο και την κατάκτηση της προσωπικότητάς του, για τον έλεγχο του ψυχισμού του (Ελένη) και τελικά το καταφέρνει. Ας θυμηθούμε εδώ ότι οι Αχαιοί παίρνουν την Τροία χάρη στο σχέδιο του πολυμήχανου Οδυσσέα. Αυτό που κυριαρχεί λοιπόν είναι ο νους, ο βασιλιάς της προσωπικότητας. Αυτό είναι ένα πολύ σημαντικό βήμα στην εξελικτική πορεία του ανθρώπου, αλλά δεν είναι το τέρμα.

Η συνέχεια δίνεται στην Οδύσσεια. Εδώ ο άνθρωπος Οδυσσέας μάχεται πλέον για να ταυτιστεί με το Εγώ του, για να κατακτήσει την ατομικότητά του, για να ταυτιστεί με την αθάνατη ψυχή του (Πηνελόπη). Και το όπλο του ανθρώπου σ' αυτή την περίπτωση είναι η Σοφία. Γι' αυτό βλέπουμε την Αθηνά να παίζει κυρίαρχο ρόλο στην Οδύσσεια. Όταν ο Οδυσσέας φτάνει στην Ιθάκη, στον τόπο προέλευσής του, μιλάει με την Αθηνά έχοντας πλέον την επίγνωση ότι μιλάει με την ίδια τη θεά. Εκεί, στο λιμάνι της Ιθάκης (ραψ. ν), η Αθηνά αποκαλύπτει την ταυτότητά της.

Ο Οδυσσέας είναι εκείνος ο άνθρωπος που καταφέρνει να σωθεί από την ύλη (θάλασσα, Ποσειδώνας) και να κατευθυνθεί προς το βραχώδες νησί της Ιθάκης (Αθηνά-Σοφία). Αντίθετα, οι σύντροφοί του, τα κατώτερα στοιχεία του, οι κατώτερες επιθυμίες του πεθαίνουν, για να φτάσει ο ίδιος χωρίς περιττά βάρη στον τόπο προέλευσής του. Είναι σημαντικό να προσέξουμε και τους χαρακτηρισμούς που υπάρχουν μέσα στο έργο για τον Οδυσσέα: κανείς άλλος δε φτάνει τον Οδυσσέα στη γνώση, λέει ο Δίας (ραψ. α 67-68), είναι πολυμήχανος, σοφός, θεϊκός, πολύπαθος, πολύπειρος, πολύσοφος.

Ο Οδυσσέας, πριν φτάσει στην πατρίδα του, περνάει 12 δοκιμασίες, μοτίβο που βρίσκουμε και σε άλλους ήρωες που ξεπερνούν το ανθρώπινο επίπεδο εξέλιξης.

Θα δούμε πολύ σύντομα παρακάτω τους σταθμούς-δοκιμασίες που πέρασε ο Οδυσσέας στο ταξίδι του προς την Ιθάκη και το βασικό συμβολισμό του καθενός. Ο Οδυσσέας είναι ένας Ηλιακός ήρωας, όπως ο Θησέας ή ο Ηρακλής. Καθένα από τα εμπόδια που βρίσκει στο δρόμο του (θάλασσα-δοκιμασίες ζωής) συμβολίζει ένα σημείο του ζωδιακού με τα χαρακτηριστικά του. Κι αφού ο ήρωας έχει περάσει απ' όλα τα σημεία του ζωδιακού κι έχει ολοκληρώσει το συμβολικό αριθμό 12, ταυτίζεται με τον ήλιο.

Θα δούμε παρακάτω πώς φαίνονται όλα αυτά στην Οδύσσεια.

Πρώτος σταθμός του Οδυσσέα φεύγοντας από την Τροία είναι η χώρα των Κικόνων, σε σχέση με το ζώδιο του Κριού. Εκεί ο Οδυσσέας μάχεται με τους κατοίκους και λεηλατεί τη χώρα, επηρεασμένος από τον Άρη, τον πλανήτη που κυβερνά το ζώδιο του Κριού. Αλλά και πολλοί σύντροφοι του Οδυσσέα, πολλά στοιχεία της προσωπικότητάς του πεθαίνουν εκεί.

Δεύτερος σταθμός είναι η χώρα των Λωτοφάγων. Όποιος έτρωγε λωτό σ' αυτή τη χώρα, έπεφτε στη λήθη, στη λησμονιά, συμβολικά στη λησμονιά της αθάνατης ψυχής του και του στόχου του ανθρώπου, που στη συγκεκριμένη περίπτωση είναι η επιστροφή στην Ιθάκη. Μαγεύεται και πλανάται από τις απολαύσεις της γήινης ζωής. Τα χαρακτηριστικά της χώρας των Λωτοφάγων σχετίζονται με το ζώδιο του Ταύρου.

Τρίτος σταθμός του Οδυσσέα είναι η χώρα των Κυκλώπων, που σχετίζεται με το ζώδιο των Διδύμων και τα χαρακτηριστικά του πλανήτη Ερμή που διοικεί το ζώδιο αυτό. Ο Οδυσσέας χρησιμοποιεί δύο ονόματα (Κανένας-Οδυσσέας), δεν πάει με όλους τους συντρόφους του στη σπηλιά του Πολύφημου, αλλά χωρίζονται, κάποιοι μένουν στο λιμάνι και κάποιοι άλλοι πάνε μαζί του (χαρακτηριστικά των Διδύμων). Καταφέρνει να νικήσει τον Κύκλωπα Πολύφημο με την πολυμηχανία του, που είναι στοιχείο ερμητικό. Μ' αυτήν την πράξη βέβαια θα κινήσει την οργή του Ποσειδώνα που θα τον καταδιώκει σε ολόκληρο το ταξίδι του. Ο Οδυσσέας εκεί αντιμετωπίζει και νικάει, παροδικά όμως, τα πάθη του ψυχισμού που εκφράζονται μέσα από το γιο του Ποσειδώνα, αλλά δεν τα σκοτώνει, γι' αυτό και θα τον κυνηγούν στη συνέχεια.

Τέταρτος σταθμός του Οδυσσέα είναι το νησί του Αιόλου, που σχετίζεται με τον Καρκίνο και τη Σελήνη που κυβερνά αυτό το ζώδιο. Ο Αίολος βοηθάει τον Οδυσσέα. Αλλά η επιπολαιότητα και η περιέργεια των συντρόφων του θα ανοίξουν τους ασκούς του Αιόλου και θα τους κάνουν να επιστρέψουν εκεί από όπου ξεκίνησαν. Εξάλλου, εκεί, στο νησί του Αιόλου, ο Αίολος χαρακτηρίζει τον Οδυσσέα μισητό στους θεούς. Αυτό σημαίνει και το ίδιο το όνομα του ήρωα, ο οποίος όμως μέσα από τον αγώνα του θα κερδίσει ξανά την εύνοια των θεών. Άλλωστε, σε ολόκληρη την Οδύσσεια γίνεται λόγος για το πόσο πολύ βασανίστηκε ο Οδυσσέας από τους θεούς.

Πέμπτος σταθμός η γη των Λαιστρυγόνων, που σχετίζεται με το ζώδιο του Λέοντα. Σ' αυτήν τη γη κυριαρχεί το πάθος και η βιαιότητα των Λαιστρυγόνων που καταστρέφουν τους συντρόφους του Οδυσσέα. Τώρα πια σώζεται μόνο το καράβι του Οδυσσέα με τους λίγους συντρόφους του και συνεχίζει την πορεία.

Έκτος σταθμός το νησί της Κίρκης, που σχετίζεται με το ζώδιο της Παρθένου και τα χαρακτηριστικά του πλανήτη Ερμή. Η Κίρκη μεταμορφώνει τους συντρόφους του Οδυσσέα σε χοίρους. Ο θεός Ερμής (πολυμηχανία) τον βοηθάει να ξεπεράσει αυτή τη δοκιμασία, δίνοντάς του ένα μαγικό βοτάνι που είχε μαύρη ρίζα και λευκό ανθό (σύνθεση αντιθέτων, επίσης ερμητικό στοιχείο). Η μεταμόρφωση των συντρόφων του Οδυσσέα σε χοίρους φανερώνει την επίδραση των γήινων απολαύσεων στον άνθρωπο, όπως είχαμε δει και στη χώρα των Λωτοφάγων. Παρατηρούμε εξάλλου ότι οι σύντροφοι του Οδυσσέα, αφού ξαναπαίρνουν την ανθρώπινη μορφή τους, μένουν στο νησί της Κίρκης απολαμβάνοντας τη ζωή εκεί.

Έβδομος σταθμός είναι η χώρα των Κιμμερίων, ο Άδης, που σχετίζεται με το ζώδιο του Ζυγού. Η κάθοδος στον Άδη είναι ένα συνηθισμένο μοτίβο στις περιπέτειες των ηλιακών ηρώων και συμβολίζει τη νίκη του θανάτου, τη μύηση. Εκεί ο Οδυσσέας μαθαίνει τα περασμένα και τα μελλούμενα, «ζυγίζει» το παρελθόν και το μέλλον κι έρχεται σε επαφή με τις σκιές των νεκρών του κάτω κόσμου.

Όγδοος σταθμός οι Σειρήνες, που σχετίζονται με το Σκορπιό, αυτές που με το μαγευτικό τους τραγούδι παραπλανούν τους ταξιδιώτες. Γι' αυτό ο Οδυσσέας δένεται στο κατάρτι και κλείνει τα αυτιά των συντρόφων του. Οι Σειρήνες συμβολίζουν την κριτική, την κολακεία αλλά και τη δυσμενή κριτική των άλλων, που ο άνθρωπος πρέπει να ξεπεράσει, για να φτάσει στην αλήθεια. Αυτό μας θυμίζει τη Φωνή της Σιγής που, για να ακουστεί, πρέπει ο άνθρωπος να σταματήσει να επηρεάζεται από τις κολακείες και τις απειλές.

Ένατος σταθμός η Σκύλα και η Χάρυβδη, που σχετίζονται με το ζώδιο του Τοξότη. Ο Οδυσσέας και οι σύντροφοί του για να σωθούν, θα πρέπει να περάσουν σαν τόξο ανάμεσα στη Σκύλα και τη Χάρυβδη.

Δέκατος σταθμός το νησί του Ήλιου, που σχετίζεται με το ζώδιο του Αιγόκερω και την υλική ζωή. Οι σύντροφοι του Οδυσσέα για τρίτη φορά παρασύρονται από τους πειρασμούς της υλικής ζωής και πεθαίνουν όλοι. Ο Οδυσσέας μένει μόνος του, χωρίς συντρόφους, και ταξιδεύει.

Ενδέκατος σταθμός το νησί της Καλυψώς, στο οποίο πια ο ήρωας φτάνει μόνος του. Σχετίζεται με το ζώδιο του Υδροχόου. Ο ήρωας, εξαγνισμένος από το υγρό στοιχείο, φτάνει στη σπηλιά της Καλυψώς, η οποία σχετίζεται με το αστρικό. Παρόλο που ο ήρωας θα μπορούσε να παραμείνει εκεί και να γίνει αθάνατος, όπως του είχε υποσχεθεί η Καλυψώ, ο ίδιος θέλει να συνεχίσει το ταξίδι του και να φτάσει στον προορισμό του. Ξεπερνάει και αυτόν τον πειρασμό για να φτάσει στη χώρα των Φαιάκων.

Δωδέκατος, λοιπόν, σταθμός είναι η χώρα των Φαιάκων, που σχετίζεται με τους Ιχθείς. Οι Φαίακες είναι ένας ναυτικός, ειρηνικός και φιλόξενος λαός και είναι απόγονοι του Ποσειδώνα. Αν προσέξουμε τα ονόματά τους, θα δούμε ότι σχετίζονται με τη θάλασσα. Πριν φτάσει στη χώρα των Φαιάκων, τον συναντάει ο Ποσειδώνας μέσα στη θάλασσα και τον χτυπάει για τελευταία φορά. Οι Φαίακες φροντίζουν για την επιστροφή του Οδυσσέα στην Ιθάκη.

Ο Οδυσσέας φτάνει στην Ιθάκη. Στο λιμάνι συναντάται με την Αθηνά-Σοφία κάτω από μια ελιά που υπήρχε εκεί, στη ρίζα της οποίας είχαν αφήσει και οι Φαίακες τα δώρα που είχαν δώσει στον Οδυσσέα. Η Αθηνά συμβουλεύει τον Οδυσσέα να πάει μεταμφιεσμένος στην καλύβα του Εύμαιου. Αυτό το θέμα της μεταμφίεσης συναντάται συχνά στην Οδύσσεια. Εκεί, στην καλύβα του Εύμαιου, και αφού γίνεται η αναγνώριση Οδυσσέα-Τηλέμαχου, ο ήρωας προχωράει στον 13ο θα λέγαμε άθλο του, που είναι η μνηστηροφονία.

Κάποια στοιχεία που πρέπει να προσέξουμε εδώ είναι τα παρακάτω:
Οι μνηστήρες προέρχονται από 4 περιοχές. Από το Δουλίχι, τη Σάμη, τη Ζάκυνθο και την Ιθάκη. Ο ρόλος που παίζουν μέσα στην Οδύσσεια και ο αριθμός των περιοχών από τις οποίες προέρχονται (4) συμβολίζει τους 4 φορείς της προσωπικότητας και ο καθένας διεκδικεί για λογαριασμό του τη ζωτικότητα της ψυχής (Πηνελόπη). Εδώ μπορούμε να δούμε τον ίδιο συμβολισμό που υπάρχει στους Παντάβας και Κουράβας στη Μαχαμπάρατα, το μεγάλο ινδικό έπος. Επίσης, συμβολικό είναι και το όνομα ενός από τους μνηστήρες που είχε ιδιαίτερη θέση μεταξύ τους και ήταν ο πιο θρασύς, ο Αντίνοος.

Πριν φτάσει στη μνηστηροφονία ο Οδυσσέας, παρουσιάζεται ο αγώνας τόξου, τον οποίο προκηρύσσει η Πηνελόπη. Δεν είναι τυχαίο ότι οι πελέκεις μέσα από τους οποίους πρέπει να περάσει το βέλος είναι 12 και φυσικά δεν είναι τυχαίο ότι μόνο ο Οδυσσέας μπορεί να καταφέρει κάτι τέτοιο, αφού αυτός κατάφερε να περάσει σαν βέλος μέσα από τις δοκιμασίες.

Ένα άλλο συμβολικό στοιχείο είναι το υφαντό της Πηνελόπης, το οποίο ύφαινε την ημέρα και ξήλωνε τη νύχτα για 3 συνεχόμενα χρόνια. Εκτός από την Πηνελόπη, βλέπουμε ότι υφαίνει η Αρήτη στη χώρα των Φαιάκων, αλλά και η Καλυψώ και η Κίρκη. Είναι γνωστό ότι όλες οι θεές της Μοίρας και του Χρόνου είναι κλώστριες και υφάντριες. Και βέβαια δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι η Αθηνά, η οποία παίζει τόσο σημαντικό ρόλο στην Οδύσσεια, είναι η θεά που έδωσε αυτή την τέχνη στους ανθρώπους.

Στην Οδύσσεια, όπως και στην Ιλιάδα, παίζει σημαντικό ρόλο η Μοίρα (Κάρμα) αλλά και η Ελεύθερη Βούληση, η οποία εδώ φαίνεται πολύ πιο έντονα. Επίσης, παρουσιάζεται η επίδραση που έχουν οι θεοί στα ανθρώπινα. Σημεία στα οποία φαίνεται η δύναμη της Μοίρας, απ' την οποία δεν μπορεί να γλιτώσει κανείς, είναι τα παρακάτω: γ 174, 251-253 και 286, δ 110, ε 43, ζ 11, η 202, θ 531, κ 27-28 (συνδυασμός Μοίρας και Ελεύθερης Βούλησης) και 178, π 448, σ 256, τ 128 και 558.

Στην Οδύσσεια βλέπουμε ότι η επιστροφή του Οδυσσέα είναι θέμα που απασχολεί το συμβούλιο των θεών, οι οποίοι, με πρωτοβουλία της Αθηνάς και τη συγκατάθεση του Δία μεριμνούν για την επιστροφή του. Είναι πολλά τα σημεία στα οποία φαίνονται αυτές οι επεμβάσεις των θεών στα ανθρώπινα, που στην ουσία πρόκειται για ανώτερες δυνάμεις μέσα στον άνθρωπο που τον ωθούν στη δράση. Όταν ο άνθρωπος ακολουθεί το Δάρμα του, υπάρχει και η ανάλογη βοήθεια από αυτές τις ανώτερες δυνάμεις. Βέβαια, υπάρχουν και οι αντίξοες δυνάμεις. Αυτό το ρόλο παίζει εδώ ο Ποσειδώνας. Αλλά, πώς θα γινόταν ένας ηλιακός ήρωας ο Οδυσσέας αν δεν είχε στο δρόμο του εμπόδια να ξεπεράσει, εμπόδια που ουσιαστικά βρισκόταν μέσα στον ίδιο, όπως βρίσκονται μέσα σε κάθε άνθρωπο. Ιδιαίτερα αισθητή στην Οδύσσεια είναι η επέμβαση της Αθηνάς για λόγους που εξηγήσαμε παραπάνω.

Σημεία στα οποία φαίνονται αυτές οι θεϊκές επεμβάσεις είναι τα παρακάτω:
α 17, 19, 45, 241-251, 274-275, 358-359 και 410-411, β 153, γ 26-28, 168-169, 296 και 305, δ 211-212, 238-239 και 291, ε 399 και 444, ζ 114, 141-142, 190-192, 231 και 242, η 15 και 136, θ 7-10, 86-87, 175-183 και 203-207, κ 279-305, ν 195- 200, ο 1-3, π 175 και εξής και 214-215, ρ 63 και 365, σ 69- 70, 159 και 187-191, υ 30 και 100-120, χ 215, ω 95, 465-485 και 520-540.

Επίσης, υπάρχουν σημεία στα οποία φαίνεται η δύναμη της ανθρώπινης βούλησης. Στη ραψωδία α στ. 7, όπως και στη ραψ. μ στ. 343-344 βλέπουμε ότι οι σύντροφοι του Οδυσσέα χάθηκαν από δικό τους κρίμα που έφαγαν τα βόδια του Ήλιου. Επίσης, στη ραψ. α στ. 336 λέγεται ότι οι Αχαιοί είχαν κάνει άνομες πράξεις στην Τροία, οι οποίες κίνησαν την οργή των θεών. Στη ραψ. γ στ. 135-142 βλέπουμε να συνδυάζεται η ανθρώπινη βούληση με τη θεϊκή επέμβαση. Σε ολόκληρο το έργο βέβαια φαίνεται η δύναμη της ανθρώπινης βούλησης, αφού ο Οδυσσέας, παρά τα τόσα βάσανα που συναντάει στο δρόμο του, μένει πιστός στο στόχο του που είναι να επιστρέψει στην Ιθάκη.

Ακόμα είναι γνωστή η συμβολική αξία των αριθμών. Γι αυτόν το λόγο, παραθέτουμε κάποιους συμβολικούς αριθμούς που απαντώνται στην Οδύσσεια:

Αριθμός 3:
Σε 3 γενιές ανθρώπων βασίλεψε ο Νέστορας.
Δύο ημέρες παλεύει ο Οδυσσέας με τα κύματα και την 3η φτάνει στη χώρα των Φαιάκων.
3 φορές συνήθιζαν να φωνάζουν τα ονόματα των νεκρών για να τους φέρουν μ' αυτό τον τρόπο στην πατρίδα.
Κάτω από 3 κριάρια έδεσε ο Οδυσσέας κάθε σύντροφό του για να βγουν από τη σπηλιά του Πολύφημου.
3 φορές ήπιε κρασί ο Πολύφημος.
3 μέρες μένει ο Οδυσσέας στη χώρα των Φαιάκων.
3 χρόνια μένουν οι μνηστήρες στο σπίτι του Οδυσσέα.
3 χρόνια η Πηνελόπη υφαίνει και ξηλώνει το υφαντό της.
3 μέρες και 3 νύχτες μένει ο Οδυσσέας στο καλύβι του Εύμαιου.

Αριθμός 4:
4 βρύσες υπήρχαν στο νησί της Καλυψώς.
4 μέρες κάνει ο Οδυσσέας για να φτιάξει τη σχεδία του.
4 στρέμματα ήταν ο κήπος του παλατιού του βασιλιά Αλκίνου.
4 υπηρέτριες είχε η Κίρκη.
Από 4 μέρη προέρχονταν οι μνηστήρες.
Στη μνηστηροφορία λαμβάνουν μέρος, εκτός από τον Οδυσσέα, ο Τηλέμαχος και δύο υπηρέτες, συνολικά 4.

Αριθμός 7:
7 χρόνια βασίλεψε ο Αίγισθος στις Μυκήνες.
7 γιους είχε ο Νέστορας.
7 χρόνια έμεινε ο Οδυσσέας στο νησί της Καλυψώς.
Την 7η ημέρα φτάνει στους Λαιστρυγόνες, αφού έφυγε από το νησί του Αιόλου.

Αριθμός 10:
Τη 10η ημέρα φτάνει ο Οδυσσέας στο νησί της Καλυψώς.
10 χρόνια πολεμάει στην Τροία.
10 χρόνια περιπλανιέται.

Αριθμός 12:
Οι ραψωδίες είναι 12χ2.
12 είναι οι δοκιμασίες του Οδυσσέα.
Μέσα από 12 πελέκεις περνάει το βέλος.
Μετά από 12 ημέρες θα μπορούσε η Ευρύκλεια να πει στην Πηνελόπη για την αναχώρηση του Τηλέμαχου.
12 συντρόφους πήρε ο Οδυσσέας από το καράβι του για να πάει στη σπηλιά του Πολύφημου.
12 ταύρους θυσιάζουν οι Φαίακες στον Ποσειδώνα.
12 από τις δούλες του Οδυσσέα δε σεβάστηκαν ούτε τον ίδιο ούτε την Πηνελόπη όσο καιρό αυτός έλειπε.

Αριθμός 20:
20 χρόνια συνολικά απουσιάζει ο Οδυσσέας από την Ιθάκη.
20 μέρες κάνει ο Οδυσσέας για να φτάσει από το νησί της Καλυψώς στη χώρα των Φαιάκων.


Αυτά και πολλά άλλα στοιχεία εσωτερισμού μπορεί να βρει κανείς μέσα σ' αυτό το έργο του Ομήρου, αν προσπαθεί να βρει τι κρύβεται πίσω από τα φαινόμενα και κυρίως αν συνειδητοποιεί ότι ο Οδυσσέας είναι ένα σύμβολο που βρίσκεται μέσα στον ίδιο τον εαυτό του.

ΠΗΓΗ: www.esoterica.gr

Ορφεύς

Ο Ορφέας γεννήθηκε στην περιοχή της Θράκης περίπου τον 6ο αιώνα π.Χ. Ηταν γιός της Κλειώς και του Ιαγρου, βασιλιά της Θράκης. Διδάχτηκε από τον Απόλλωνα τη λύρα όπου μ'αυτήν μπορούσε να μαγεύει τα πάντα με τους μαγικούς ρυθμούς που έπαιζε. Πρώτος ποιητής και εμπνευσμένος αοιδός.
Η ζωή του δεν είναι παρά η ιστορία των κυρίαρχων και ακατανίκητων εκφράσεων της αρμονίας. Πολλοί από τους αρχαίους είχαν εξυμνήσει αυτή την υπέροχη δύναμη της λύρας του Ορφέα, αυτό το Θεϊκό μάγεμα που από τους ανθρώπους που τρέχουν να το ακούσουνε μεταδίδεται σε ολόκληρη τη φύση. Τα άγρια θηρία βγαίνουν από τις φωλιές τους και έρχονται να σταθούν μπροστά στα πόδια του, τα δέντρα, ακόμα και οι βράχοι μετακινούνται για να έρθουν να τον ακούσουν.

Η Ευρυδίκη, η αγαπημένη σύζυγος του Ορφέα, μια μέρα που έτυχε να ξεφύγει από την ερωτική καταδίωξη του βοσκού Αρισταίου, τσιμπίθηκε από ένα φίδι που ήταν κρυμμένο στα χόρτα. Το τσίμπιμα ήταν θανατηφόρο.

Ο Ορφέας μη μπορώντας να απαλύνει τον πόνο του αποφάσισε να κατέβει στον Αδη να την αναζητήσει. Ο Πλούτωνας δέχτηκε να του την επιστρέψει με έναν όρο, να μη γυρίσει να την κοιτάξει μέχρι να ανεβούν στην επιφάνεια της γής. Ο Ορφέας δεν κρατήθηκε όμως, και λίγο πριν φτάσουν στη γη του φωτός γυρίζει γρήγορα να δει αν τον ακολουθούσε και τότε αυτή χάθηκε για πάντα από τα μάτια του. Υπάρχουν πολλές παραδόσεις για τον θάνατο του Ορφέα.

Οι επικρατέστερες είναι ότι τον Ορφέα διαμέλισαν οι Μαινάδες επειδή δε σεβόταν τον Θεό τους Διόνυσο και η άλλη παράδοση που μας λέει ότι τον Ορφέα κατακεραύνωσε ο Διας επειδή αποκάλυπτε τα ιερά μυστικά στους ανθρώπους.

ΜΕΤΑΦΥΣΙΚΟ ΚΛΕΙΔΙ
Ο Ορφέας είναι ιδρυτής μιάς θρησκείας που στη συνέχεια ίδρυσε τα Ορφικά Μυστήρια. Συνδέεται άμεσα με τον Απόλλωνα και αυτό δείχνει τον Ηλιακό χαρακτήρα του Θεού. Η σύζυγός του Ευρυδίκη, που το όνομά της ήταν ένα από τα ονόματα που δίνουν στην Αυγή, επιβεβαιώνει την Ηλιακή προέλευση του Μύθου. Η κάθοδος στον Αδη συμβολίζει την Νυχτερινή πορεία του Ηλιου που σ'αυτό το μύθο φαίνεται σαν την αναζήτηση της αγαπημένης του Ευρυδίκης (Αυγή). Το ότι ο Ορφέας μπορούσε να ανεβαίνει και να κατεβαίνει στον Αδη, χωρίς τρομερές μάχες και εμπόδια, μας δηλώνει ότι ήταν μυημένος σε μεγάλα μυστήρια και ότι μπορούσε να κυριαρχεί στον θάνατο. Η δύναμη που είχε το παίξιμο της λύρας του μας δηλώνει την αρμονία που μπορεί να εκδηλωθεί με τη μουσική και πώς αυτή μπορεί να επηρεάζει όλα τα Οντα.

ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΟ ΚΛΕΙΔΙ

6 5 1 [σύνολο 3] (6+5+1=12=1+2=3) Ο Ρ Φ Ε Α Σ } 8 9 4 1 [σύνολο 5]

Το άθροισμα των φωνηέντων μας δείχνει το εσωτερικό μέρος του Ορφέα που όπως βλέπουμε είναι το 3, που συμβολίζει τον πρώτο ολοκληρωμένο κύκλο. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι σχετίζεται και με τον τριπλό Ηλιακό Λόγο. Το άθροισμα των συμφώνων μας δείχνει την παρουσία του όντος στον εκδηλωμένο κόσμο. Αυτός ο άριθμος στο όνομα "Ορφέας" είναι το 5, που βρίσκεται στη μέση των αριθμών και παράγεται από τον πρώτο αρσενικό και τον πρώτο θηλυκό αριθμό (3+2=5). Ο αριθμός 5 είναι ο αριθμός των αισθήσεων -ο Ορφέας λόγω της Θείας Μουσικής του μπορεί και κυριαρχεί στις αισθήσεις-. Ο αριθμός 8 που είναι το αποτέλεσμα της ιερογαμίας του αριθμού του πνεύματος και της ύλης χαρακτηρίζει τον Ορφέα σα σύνολο.

5 3 3 1 8 [σύνολο 2] Ε Υ Ρ Υ Δ Ι Κ Η } 6+2=8 9 4 2 [σύνολο 6]

Εσωτερικά βλέπουμε ότι η Ευρυδίκη χαρακτηρίζεται από τον αριθμό 2 που δηλώνει την θηλυκή της φύση. Το 6 που χαρακτηρίζει την τελειότητα, λόγω της φύσης του (1+2+3=6), χαρακτηρίζει επίσης την εξωτερική στάση και μορφή της Ευρυδίκης. Το άθροισμα των δύο αριθμών 2+6 είναι 8 που όπως παρατηρούμε είναι ο ίδιος αριθμός με του Ορφέα.

Η ΔΙΑΦΟΡΑ ΠΟΥ ΒΛΕΠΟΥΜΕ ΜΕΤΑΞΥ ΤΟΥ ΑΡΙΘΜΟΥ 8 ΤΟΥ ΟΡΦΕΑ ΠΟΥ ΠΑΡΑΓΕΤΑΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΡΟΣΘΕΣΗ ΤΩΝ ΑΡΙΘΜΩΝ 3+5 ΚΑΙ ΤΟΥ ΑΡΙΘΜΟΥ 8 ΤΗΣ ΕΥΡΥΔΙΚΗΣ ΠΟΥ ΠΑΡΑΓΕΤΑΙ ΑΠΟ ΤΟ 2+6 ΕΙΝΑΙ ΟΤΙ Ο ΑΡΙΘΜΟΣ ΤΟΥ ΟΡΦΕΑ ΠΑΡΑΓΕΤΑΙ ΑΠΟ ΠΡΟΣΘΕΣΗ ΑΡΣΕΝΙΚΩΝ ΑΡΙΘΜΩΝ (3,5) ΕΝΩ ΤΗΣ ΕΥΡΥΔΙΚΗΣ ΑΠΟ ΘΗΛΥΚΟΥΣ (2,6).

Αν προσθέσουμε το αριθμό του Ορφέα και της Ευρυδίκης έχουμε τον αριθμό 16 δηλαδή 1+6=7 που είναι και ο αριθμός των χορδών της λύρας του Ορφέα αν και στη συνέχεια ξέρουμε ότι πρόσθεσε άλλες δύο χορδές και τις έκανε 9. Αυτό συμβολίζει την ανώτερη ψυχή του Ορφέα που ξεπερνά τα 7 ανθρώπινα σώματα προσθέτοντας το Αδι και το Ανουπαδάκα.

ΓΕΩΜΕΤΡΙΚΟ ΚΛΕΙΔΙ

Ο Ορφέας στο Γεωμετρικό Κλειδί συμβολίζει το 7κτινο αστέρι που κάθε ακτίνα είναι και μια χορδή της λύρας του. Η Ευρυδίκη συμβολίζει τον κύκλο που χωρίζεται από μία γραμμή. Ο μισός είναι άσπρος και ο άλλος μισός μαύρος και δηλώνει το ύφος των τραγουδιών και το πέρασμα από τη μία μορφή στην άλλη, όρθιο ημικύκλιο ανάποδο ημικύκλιο.

ΑΣΤΡΟΛΟΓΙΚΟ ΚΛΕΙΔΙ

Στο Αστρολογικό κλειδί βλέπουμε τον Ορφέα να συμβολίζει τον Ηλιο, ο οποίος όταν είναι στον ουρανό γίνεται ζωοδότης για όλα τα όντα. Η κάθοδος στον Αδη συμβολίζει την νυχτερινή πορεία του Ηλιου και η αναζήτηση της Ευρυδίκης την αναζήτηση της Αυγής που όταν βγαίνει ο Ηλιος αυτή χάνεται.

ΑΛΧΗΜΙΚΟ ΚΛΕΙΔΙ

Ο Ορφέας ήταν μία από τις πιο σημαντικές μορφές της ελληνικής μυθολογίας. Σ' αυτόν ο μύθος αποδίδει τη μεταρρύθμιση των Ελευσινίων Μυστηρίων, την επιπρόσθεση της λατρείας του Διονύσου στο αρχαίο τελετουργικό. Σε ολόκληρη την ιστορία του εμφανίζεται αμφιταλαντευόμενος ανάμεσα στις υψηλές σφαίρες του Πνεύματος και στις σφαίρες της ύλης, ανάμεσα στον Απόλλωνα και το Διόνυσο. Αντιπροσωπευτική μορφή του ήρωα, σημαίνει ότι έχει κάποια υπεράνθρωπη διάσταση. Τραγουδάει πάνω απ' όλα τη ζωή και το νόημά της.

Το πραγματικό μυθικό του τραγούδι είναι καλλιτεχνικό μονάχα στο μέτρο όπου ο μύθος είναι πηγή κάθε τέχνης. Πολύ δευτερεύουσα σημασία έχει το ότι η ορφική τέχνη χρησιμοποίησε κιόλας τη μετρική μορφή που παράμεινε μέσο καλλιτεχνικής και ποιητικής έκφρασης. Ακόμη και η διονυσιακή πλάνη του Ορφέα, αιτία της εξαφάνισης της αυθεντικής οπτικής (του θανάτου της Ευρυδίκης), τρέφεται από τις μυθικές δυνάμεις στο μέτρο όπου είναι δαιμονικές.

Η ποίησή του και η συμπεριφορά του είναι και οι δύο εκδηλώσεις με μυθική σημασία: η αποτυχία της ορμητικής του εξύψωσης προς την Ευρυδίκη (προς την υπερσυνειδητή οπτασία) έχει την έννοια μιας ηρωικής πάλης που ακολουθείται από μια πολύ αντιπροσωπευτική ήττα. Το τραγούδι του Ορφέα και η ζωή του απεικονίζουν την ουσιαστική σύγκρουση που βασανίζει την ανθρώπινη ζωή και που, εξελιγμένη εκδήλωση της πρωταρχικής διχόνοιας, συμβολίζεται σε όλους τους μύθους από την πάλη ανάμεσα στο θεϊκό και στο δαιμονικό.

ΒΙΟΛΟΓΙΚΟ ΚΛΕΙΔΙ

Ο Ηλιος-Ορφέας κάνει να στρέφονται προς αυτόν όλα τα ζωντανά όντα. Οταν ο μύθος μας αναφέρει ότι οι άνθρωποι, τα ζώα, τα φυτά, ακόμα και οι βράχοι έρχονται κοντά του όταν παίζει τη λύρα μας δηλώνει τις 4 αλυσσίδες εξέλιξης και ότι όλα τα όντα έχουν ψυχή, ακόμα και οι βράχοι. Γιατί μόνο ότι έχει ψυχή καταφέρνει να ακούσει, και η μελωδία (ενέργεια) του Ηλιου ακουμπά και ανταποκρίνεται σε όλα τα επίπεδα ύπαρξης. Η κάθοδος στον Αδη συμβολίζει την πτώση των σπόρων στη γη και τον πόνο της γέννησης.

ΜΟΡΦΟΓΕΝΕΤΙΚΟ ΚΛΕΙΔΙ

Εδώ βλέπουμε τη δημιουργία μιας νέας μορφής της λύρας που από 7 χορδές έχουμε 9. Από άλλη άποψη έχουμε από 5 7 χορδές, και έτσι δημιουργούνται δύο ακόμη σκαλοπάτια εξέλιξης των μορφών, Αδι, Ανουπαδάκα ή Βούδι, Ατμα. Επίσης βλέπουμε ότι με τη δύναμη της λύρας δηλ.του ήχου μπορούσε να δώσει μορφή στις πέτρες, βάζοντας τη μία πάνω στην άλλη και με αυτόν τον τρόπο να δημιουργεί τείχος.

Ο διαμελισμός του Ορφέα, από τις Μαινάδες και ειδικότερα του ταξίδι του κεφαλιού του διαμέσου των υδάτων στη Λέσβο δημιουργούν μια ιερή γεωγραφία, γιατί βλέπουμε ότι εκεί δημιουργείται ένα ιερό και το κεφάλι συνεχίζει να δίνει χρησμούς για αρκετό καιρό.

πηγή...

Ατλαντίδα - πορίσματα συνεδρίου

Τα αποτελέσματα του συνεδρίου της Μήλου επιβεβαιώνουν τις έρευνες μας

Συνέδριο με θέμα "Η υπόθεση της Ατλαντίδας-Αναζητώντας τη Χαμένη Ήπειρο"

Στο Συνεδριακό Κέντρο Μήλου συγκεντρώθηκαν από 11 έως 13 Ιουλίου 2005 επιστήμονες και ερευνητές από 15 χώρες, προκειμένου να μοιραστούν τις απόψεις τους για το θέμα της Ατλαντίδας. Κατά τη διάρκεια του συνεδρίου ειδικοί από το χώρο της αρχαιολογίας, της γεωλογίας, της ηφαιστειολογίας και άλλων επιστημών διατύπωσαν και τεκμηρίωσαν τις απόψεις τους για τη θέση που βρισκόταν η Ατλαντίδα, για την περίοδο που καταστράφηκε και για τις αιτίες που οδήγησαν στην καταστροφή της.

Το Μουσείο Ατλαντίδας, αν και επιλέχθηκε να συμμετέχει στις εργασίες του Συνεδρίου με δύο θέματα, εν τούτοις λόγω άλλων σοβαρών υποχρεώσεων των εκπροσώπων του στις ημερομηνίες αυτές, δεν το κατάφερε. Παρ' όλα αυτά θεωρούμε ότι ήταν ένα σοβαρό και πρωτοποριακό γεγονός για τα Ελληνικά δεδομένα, τα δε αποτελέσματα του συνεδρίου ήταν σημαντικά και επιβεβαιώνουν πλήρως τις έρευνες μας και τις θέσεις μας για την υπόθεση της ατλαντίδας, τις οποίες διατυπώνουμε εδώ και 20 χρόνια.

Παρουσιάζουμε παρακάτω 23 κριτήρια στα οποία συμφώνησαν οι σύνεδροι, τα οποία πρέπει να εκπληρώνει μία γεωγραφική περιοχή ώστε να οριστεί ως η τοποθεσία της Ατλαντίδας:

Η μητρόπολη της Ατλαντίδας πρέπει να ήταν ένα νησί το οποίο είτε πια να μην υπάρχει είτε να υπάρχει ακόμα τμήμα του.
Η μητρόπολη της Ατλαντίδας πρέπει να είχε μια μοναδική γεωμορφολογία, αποτελούμενη από εναλλασσόμενους δακτυλίους ξηράς και θάλασσας με ένα κεντρικό νησί στο μέσον.
Η Ατλαντίδα πρέπει να βρισκόταν έξω από τις Στήλες του Ηρακλή
Η Ατλαντίδα ήταν μεγαλύτερη από την Ασία και τη Λιβύη μαζί
Η Ατλαντίδα πρέπει να φιλοξενούσε ένα αναπτυγμένο πληθυσμό εγγράμματο, με μεταλλουργικές γνώσεις και ναυτική εμπειρία.
Η Ατλαντίδα πρέπει να ήταν εύκολα προσεγγίσιμη από τους Αθηναίους.
Η Ατλαντίδα πρέπει να βρισκόταν σε εμπόλεμη κατάσταση με τους Αθηναίους.
Η μητρόπολη της Ατλαντίδας πρέπει να υπέστη μία φυσική καταστροφή ανεπανάληπτης σφοδρότητας.
Η μητρόπολη της Ατλαντίδας πρέπει να καταποντίστηκε μετά την καταστροφή της.
Η Ατλαντίδα καταστράφηκε 9.000 αιγυπτιακά χρόνια πριν τον 6ο αιώνα π.Χ.
Η περίμετρος της Ατλαντίδας απείχε 50 στάδια (7,5 χιλιόμετρα) από το κέντρο της πόλης.
Η Ατλαντίδα είχε υψηλή πληθυσμιακή πυκνότητα, ώστε να συγκροτεί μεγάλο στρατό (10,000 άρματα, 1,200 πλοία, 1,200,000 οπλίτες).
Στην περιοχή της Ατλαντίδας γίνονταν θυσίες ταύρων, κάθε 5ο και 6ο χρόνο.
Της καταστροφής της Ατλαντίδας προηγήθηκε σεισμός.
Μετά την καταστροφή της Ατλαντίδας αποκλείστηκε το πέρασμα των πλοίων.
Στην Ατλαντίδα υπήρχαν ελέφαντες.
Η καταστροφή της Ατλαντίδας δεν οφείλεται σε απίθανες φυσικές ή γεωλογικές διαδικασίες.
Στην Ατλαντίδα υπήρχαν θερμές και ψυχρές πηγές με κοιτάσματα ορυκτών.
Η Ατλαντίδα (εκτός της μητρόπολης) βρισκόταν σε μία πεδιάδα 2.000 x 3.000 στάδια περικυκλωμένη από βουνά που έφταναν μέχρι τη θάλασσα.
Η Ατλαντίδα είχε υπό τον έλεγχό της άλλα κράτη της εποχής
Οι άνεμοι στην Ατλαντίδα φυσούσαν από το Βορρά (άρα η Ατλαντίδα βρισκόταν στο βόρειο ημισφαίριο)
Τα βράχια στην Ατλαντίδα είχαν διάφορους χρωματισμούς (μαύρο, άσπρο, κόκκινο)
Στην Ατλαντίδα υπήρχαν αρδευτικά κανάλια

Ερευνα έσπασε το μυστικό κώδικα του Πλάτωνα

Αποκάλυψε την «κρυμμένη» μουσική δομή, που δεν πιάνει ανθρώπινο αυτί.




ΤΗΣ ΧΡΥΣΑΣ ΝΑΝΟΥ

Στο δαιδαλώδες «σπήλαιο» των ιδεών του Πλάτωνα εισχώρησε Βρετανός ερευνητής, που κατάφερε να σπάσει ένα μυστικό μαθηματικό και μουσικό κώδικα, ο οποίος φαίνεται ότι κρυβόταν στα έργα του αρχαίου Ελληνα φιλοσόφου. «Ηταν σαν να ανοίγαμε έναν τάφο και να εντοπίζαμε μέσα του καινούργια έργα του Πλάτωνα», λέει ο δρ Τζέι Κένεντι, ιστορικός της Επιστήμης στο Πανεπιστήμιο του Μάντσεστερ.

Η ύπαρξη κρυμμένων μηνυμάτων στα πλατωνικά κείμενα είχε συζητηθεί αρκετές φορές στους επιστημονικούς κύκλους, έλειπε όμως μία συγκροτημένη θεωρία που να αποδεικνύει την ύπαρξή τους. Ο Βρετανός επιστήμονας, τα συμπεράσματα του οποίου δημοσιεύτηκαν στην αμερικανική επιθεώρηση «Apeiron», αποκαλύπτει ότι ο Πλάτωνας χρησιμοποίησε μια διάταξη συμβόλων, εμπνευσμένη από τη θεωρία του Πυθαγόρα, για να δώσει στα έργα του μουσική δομή. Τον 6ο αιώνα π.Χ. ο Πυθαγόρας είχε διακηρύξει ότι οι ουράνιες σφαίρες παράγουν μια μουσική που δε γίνεται αντιληπτή με την ακοή. Ο Πλάτων μιμήθηκε αυτήν την κρυφή μουσική στην «Πολιτεία» και άλλα έργα του: τοποθέτησε ομάδες λέξεων που σχετίζονται με τη μουσική ύστερα από κάθε δωδέκατο του κειμένου, κρύβοντας έτσι ένα είδος κλίμακας με δώδεκα νότες.

«Ο Πλάτωνας θεωρείται συχνά μόνο φιλόσοφος, ενώ ήταν επίσης σπουδαίος επιστήμονας. Συμμετέχω σε ένα κίνημα ανάμεσα στους ιστορικούς των Επιστημών να στραφούν στη μελέτη των μαθηματικών του, της φυσικής, της μουσικής θεωρίας και της φυσιολογίας του», εξηγεί μιλώντας στον «Α» ο δρ Κένεντι, που εδώ και χρόνια ερευνά το πλατωνικό σύμπαν, πεπεισμένος ότι κρύβει πολλά ακόμη μυστικά. «Η αποκρυπτογράφηση της μουσικής δομής δείχνει ότι ο Πλάτων χρησιμοποιεί το συμβολισμό, πράγμα που μας οδηγεί σε πολλά άλλα είδη συμβολισμού», τονίζει.

Συγγραφέας και του βιβλίου «Space, time and Einstein», ο δρ Κένεντι συνεχίζει την έρευνά του στην αρχαία ελληνική φιλοσοφία. «Η μελέτη μου, που πρέπει φυσικά να επικυρωθεί και από άλλους ειδικούς, δείχνει ότι οι απόψεις μας για πολλούς αρχαίους φιλοσόφους πρέπει να αναθεωρηθούν. Για παράδειγμα, ο Αριστοτέλης ήταν σκεπτικός στην πυθαγόρεια κληρονομιά. Καθώς η έρευνά μου δείχνει ότι ο Πλάτων ήταν οπαδός του Πυθαγόρα, διαπιστώνουμε ότι η απόσταση μεταξύ τους ήταν μεγαλύτερη απ' όσο πιστεύαμε».

Ο Βρετανός ειδικός στέκεται ιδιαίτερα στις «τεράστιες πρακτικές επιρροές» της πλατωνικής σκέψης. Θυμίζει τη διαπίστωση του Ελληνα καθηγητή στο Πρίνστον Αλέξανδρου Νεχαμά: «Ο Πλάτων εκπροσωπεί το πέρασμα από την κοινωνία του πολέμου στην κοινωνία της σοφίας». Οπως λέει ο δρ Κένεντι, «μετά τον Πλάτωνα, στη θεωρία και συχνά στην πράξη, η πολιτική αφορούσε την κοινωνική δικαιοσύνη, πράγμα που δεν ήταν αυτονόητο πριν από αυτόν. Ο Πλάτων συνέβαλε επίσης στο να επηρεαστεί η δυτική παράδοση από τα μαθηματικά και την επιστήμη -από αυτό βιώνουμε τόσο τα οφέλη όσο και τις βλαβερές συνέπειες. Κι ακόμη, παρά το ότι στην «Πολιτεία» αντιμάχεται τους ποιητές, ο ίδιος ήταν σπουδαίος ποιητής. Η σαγηνευτική δύναμη κειμένων όπως το «Συμπόσιο», ο «Φαίδρος» και ο «Φαίδων» πηγάζει από το πάντρεμα της βαθιάς φιλοσοφικής του σκέψης και μιας υψηλής ποίησης».

Δημοσιεύτηκε: Πέμπτη, 1 Ιουλίου 2010 | ΑΓΓΕΛΙΟΦΟΡΟΣ